“Ο Αύγουστος, όπως λέει κι ο λαός μας είναι ο μήνας που τρέφει τους ένδεκα. Κι αυτό το λέει για την αφθονία των καρπών και των φρούτων που κουβαλάει μαζί του και τα χαρίζει μ’ απλοχεριά σ’ ανθρώπους και ζωντανά. Με τις Δρίμες ή Αλουστίνες, τα μερομήνια, τις ζέστες, τις γιορτές. Με τα σύκα του και τα σταφύλια, με τις πιο ώριμες ντομάτες από ποτέ, με τους καρπούς όλους γινωμένους και τα κελάρια να αβγατίζουν. Με τον Αφέντη Χριστό να υψώνει την χάρη Του σ’ όλες τις βουνοκορφές.
Σε πολλές περιοχές της Ηπείρου, πιστεύουν ότι την παραμονή του Σωτήρος, το βράδυ, κάποια ώρα, ανοίγουν ξαφνικά οι ουρανοί και φαίνεται το «άγιο φως», σε όσους είχαν την υπομονή και την πίστη να ξαγρυπνήσουν. Ανήμερα δε, προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. Ο λαϊκός άνθρωπος, προσκομίζοντας για ευλογία τις απαρχές των καρπών και των γεννημάτων του, αναθέτει ουσιαστικά την ελπίδα της επιβίωσής του στον Θεό, από τον οποίο ζητά ευλαβικά να συνεργήσει, για να επιτύχει η σοδειά, από την οποία εξαρτάται και η επιβίωση ολόκληρης της παραδοσιακής κοινότητας.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι αφιερωμένοι οι ναοί των μεγαλύτερων και επιβλητικότερων ελληνικών φρουρίων, γεγονός που δείχνει την σημασία, θρησκευτική και εθνικά αναγεννητική, που ο λαός μας ανέκαθεν έδινε στην μεγάλη αυτή εορτή. “Είναι μέρα χαρούμενη, γράφει ο λαογράφος μας Δημήτριος Λουκάτος , που επιτρέπει και τη διακοπή της νηστείας του Δεκαπενταύγουστου, με ψάρι και σκορδαλιά. Από παρετυμολογία (αλλά και κυριολεξία) προς το Σωτήρα, ο λαός έφτιαξε τη λέξη “σωτηρεύω”, δηλ. σώζω ή συντηρώ και, είτε εφαρμόζει πρακτικές θεραπευτικές ενέργειες (μαζεύει βότανα, εκκλησιάζει τους αρρώστους του), είτε φροντίζει να εξασφαλίσει τα ρούχα του για το χειμώνα που πλησιάζει: “Του Σωτήρος, σωτήρευε τα ρούχα σου”. Από την ημέρα αυτή, που είναι και κάποιο προμήνυμα φθινοπώρου, παρατηρούν ότι φεύγουν οι αποδημητικοί πελαργοί. Αργότερα θα φύγουν και τα χελιδόνια:
“Του Σωτήρος τα λελέκια, του Σταυρού τα χελιδόνια!” Ο Βασίλης Λαμνάτος (“Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας”), μας πληροφορεί πως “οι τσοπάνηδες στην Ήπειρο, θεωρούν την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ιδανική για τσοκάνισμα ή μουνούχισμα των ζωντανών. Τον Αύγουστο έχουμε ακόμη και τις Δρίμες. Είναι δε οι Δρίμες οι πρώτες έξι μέρες του μήνα που ο λαός μας τις θεωρεί πολύ δυσοίωνες. Αυτές τις μέρες, ορισμένοι ξωμάχοι που ζουν με το φόβο των προλήψεων δεν λούζονται κι ούτε πλένουν ρούχα, γιατί φοβούνται μήπως καταστραφούν τα ρούχα τους. Κι ακόμα, δεν κόβουν ούτε ξύλα, δε σκούζει πουθενά τσεκούρι τις πρώτες μέρες του Αυγούστου. Έτσι ακούμε να λένε: “Τ’ Αυγούστου οι Δρίμες στα πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα”. Τα παιδιά τα κλείνουν μέσα τα μεσημέρια, αυτές τις μέρες και τους λένε: “Μην βγαίνετε έξω, μην περνάτε απόμερα και τρίστρατα, γιατί οι Δρίμες θα σας κάνουν κακό, μεγάλο κακό.” Άλλοι πάλι πιστεύουν πως οι Δρίμες είναι οι Δώδεκα πρώτες μέρες του μήνα κι όχι οι έξι και πως η κάθε μια απ’ τις δώδεκα αντιστοιχεί σ’ ένα μήνα της χρονιάς. Γι’ αυτό τις λένε και “μερομήνια”. Έτσι, οι πιο γνωστικοί κι έμπειροι μεσόκοποι και γέροντες, προμαντεύουν τον καιρό όλου του χρόνου. Μηνολογιάζουν, παρατηρούν δηλαδή, τι καιρός κάνει την κάθε μέρα την εποχή των Δριμών και, πηγαίνοντας στον μήνα που αντιστοιχεί στη μέρα αυτή, κάνουν προγνώσεις και προμαντεύουν τα φερσίματά του αν θα ‘ναι καλά ή κακά, αν θα ‘χει κακοκαιρία ή καλοκαιρία κι αν θα φέρει καλοτυχιά για κακοτυχιά. Τις ημέρες των δριμάτων λέγανε οι παλαιοί ότι ήσαν οι ημέρες των δαιμονικών, των νεράιδων, που επέλαυναν επάνω στη γη και όποιον έβρισκαν στα χωράφια ξεμοναχιασμένο του έκαναν μεγάλο κακό. Μερικές συμπτώσεις τραυματισμών, φιδοφαγωμάτων και λοιπών ζημιών γινόταν η αφορμή σ’ όσους δεν πίστευαν στα δρίματα από εκεί και στο εξής να παραμένουν στα σπίτια τους και να μην κάνουν καμιά δουλειά.
Οι δρίμες ήταν γνωστές από την αρχαιότητα. Σε πολλές περιοχές οι νεράιδες, ονομάζονται Αλουστίνες από το μήνα Αύγουστο που λέγεται και Άλουστος, παίρνοντας το όνομα του από τις πρώτες έξι μέρες του, κατά τις οποίες θεωρείται επικίνδυνο να λουστεί κανείς. Οι δρίμες, προσωποποιήθηκαν και πήραν τη μορφή όμορφων αλλά άλουστων γυναικών που συνήθως τιμωρούν αυτούς η αυτές που παραβαίνουν την απαγόρευση. Είναι γυναίκες νέες, όμορφες, ασπροφόρες. Βγαίνουν το μεσημέρι ή τα μεσάνυχτα, τις νύχτες που να μην έχουν φεγγάρι, και χάνονται το πολύ στις τρεις του πετεινού.
Τρελαίνονται στο χορό, και αρπούν τους άντρες, νέους ή γέρους, και τους βάνουν στο χορό.
Σα χορεύουν οι Αλουστίνες, τραγουδούν «Πάμπακος ή Μόλυβδος;»
Όποιος πει «Μόλυβδος» τον αφήνουν μα όποιος πει «Πάμπακος» τον παίρνουν και φεύγουν.
Όποιος πιάσει Αλουστίνα, γίνεται ευτυχισμένος. Αύγουστος. Μήνας που όλες οι νεράιδες και τα ξωτικά ζουν μια από τις καλύτερες ώρες τους. Έξι μέρες χορεύουν και λυγίζονται και ανακατώνουν τα σπίτια, τα νερά και τους καρπούς. Και σπέρνουν το χάος και την αταξία τούτες οι Δρίμες σαν άλλοι καλικάντζαροι. Τα ξωτικά όμως τ΄ Αυγούστου δεν κάνουν μόνο σκανταλιές αλλά σπέρνουν παντού τον πανικό γιατί «μαγαρίζουν» τα νερά εκτός και ρίξεις ένα καρφί ή ένα πέταλο, στη θάλασσα, στο ποτάμι, στο πηγάδι, και τότε το κακό δεν θα σε βρει ποτέ. Και περνούν οι δύσκολες πρώτες μέρες του Αυγούστου, ίσαμε τη Χάρη του Χριστού στις 6 του μήνα. Με το αγίασμα από τη λειτουργία του Σωτήρος ξορκίζουν δαιμόνια, ξωτικά νεράιδες. Αφέντη τον φωνάζουνε στην Κρήτη, όχι από δουλοπρέπεια, αλλά για να δείξουνε το ψήφος, την εκτίμηση, την Αγάπη. Όλες σχεδόν οι εκκλησιές Του βρίσκονται πάνω στις βουνοκορφές κι αυτό γιατί βουνό σημαίνει ανύψωση, ανάταση και επαφή με τον ίδιο το Θεό. Μεγάλη γιορτή, πολλά τα πανηγύρια, αμέτρητες οι προσφορές. Και από εκείνη τη μέρα θα γεμίσουν τα σπίτια κι οι εκκλησιές βασιλικούς ως τη γιορτή της Παναγιάς, προσφορά στη Χάρη Της.
