Το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης 13 Σεπτεμβρίου ο καθηγητής αρχαιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ Γιάννης Παπαδάτος πραγματοποίησε ξενάγηση στη θέση Σταυρός Βαϊνιάς , δείχνοντας στους κατοίκους του οικισμού ότι , κάτω από τα πόδια τους, υπάρχουν ενδείξεις ότι βρίσκεται καλά κρυμμένος Μινωϊκός οικισμός , κάποιες εγκαταστάσεις του οποίου έχουν αρχίσει να έρχονται στο φώς από την αρχαιολογική σκαπάνη, καθώς άρχισαν σταδιακά οι ανασκαφικές έρευνες
«Πράγματι το απόγευμα της Τετάρτης έκανα μια μικρή ξενάγηση στους κατοίκους της Βαϊνιάς με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα των ανασκαφών που αποκάλυψαν μινωικά σπίτια τα οποία χρονολογούνται την περίοδο 3.500-3.000 και το 1.300-1.100 π.Χ. Είναι μια αρχαιολογική ανασκαφή που γίνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου και την κ. Χρύσα Σοφιανού, σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ και εμένα, και επειδή οι ανασκαφές θα συνεχιστούν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο θα επανέλθουμε τότε να δώσουμε περισσότερα στοιχεία για τα αποτελέσματα των ερευνών», μας είπε επιγραμματικά ο καθηγητής αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ κ Γιάννης Παπαδάτος.
Την ξενάγηση μεταξύ άλλων παρακολούθησε και το μέλος του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαϊνιάς κ Μανόλης Ακαμωτάκης, η οικογένεια του οποίου κατέχει μια μεγάλη έκταση στο λόφο Νότια του Τιμίου Σταυρού όπου βρέθηκαν οι αρχαιότητες.
«Τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει οι ανασκαφικές έρευνες στο λόφο του Τιμίου Σταυρού πάνω από τον οικισμό της Βαϊνιάς. Κανείς μας δε μπορούσε να φανταστεί κάτω από τα πόδια μας είναι θαμμένος ένας Μινωϊκός οικισμός που έχει αρχίσει τώρα να αποκαλύπτεται σιγά-σιγά από την αρχαιολογική σκαπάνη.
Οι αρχαιολογικές έρευνες άρχισαν, όπως μας είπε στην ξενάγηση του ο κ Παπαδάτος , μετά από τις επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες που διεξήγαγαν τα τελευταία χρόνια η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου με την κ. Χρύσα Σοφιανού, το Πανεπιστήμιο Αθηνών με τον ίδιο τον κ. Γιάννη Παπαδάτο και το Ινστιτούτο Μελέτης Αιγαιακής Προϊστορίας Ανατολικής Κρήτης με τον κ. Tom Brogan, με το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων να επικεντρώνεται στο λόφο του Τιμίου Σταυρού πάνω από τον οικισμό της Βαϊνιάς, το Νότιο μέρος του οποίου ανήκει ιδιοκτησιακά στην οικογένεια μου.
Οι ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε οργανωμένα το περασμένο καλοκαίρι, με αρκετές δοκιμαστικές τομές που επιβεβαίωσαν την άποψη ότι, τα επιφανειακά κεραμικά ευρήματα δεν θα έπρεπε να αγνοηθούν. Φέτος, πριν τρείς μήνες συνεχίστηκαν οι ανασκαφές Αν και είναι ακόμη μικρής έκτασης οι ανασκαφές, έχουν φέρει στο φώς μινωϊκά σπίτια που αποδεικνύουν ότι αυτός ο λόφος είχε κατοικηθεί από τους Μινωίτες . Ο καθηγητής κ Γιάννης Παπαδάτος μας είπε ότι, τα πιο παλιά ευρήματα χρονολογούνται γύρω στο 3.500- 3.000 π.Χ. και φτάνουν έως περίπου το 1.300- 1.100 π.Χ.
Στον Πολιτιστικό Σύλλογο και στον οικισμό της Βαϊνιάς εδώ και κάμποσο καιρό, γνωρίζουμε κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Ότι έχουν βρεθεί στο χωριό μας πάνω από την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού αρχαιολογικά ευρήματα Μινωΐκής περιόδου, τα οποία χρονολογούνται από το 3.500 π.Χ. έως 1.100 π.Χ. που σημαίνει ότι είναι αρχαιότερα και από τις πυραμίδες της Αιγύπτου!
Για το λόγο αυτό διοργανώθηκε την Τετάρτη πριν τον εσπερινό του Τιμίου Σταυρού μια πρώτη ανεπίσημη ξενάγηση στον χώρο των ανασκαφών από τους αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου Αθηνών με επικεφαλής τον καθηγητή Αρχαιολογίας κ Γιάννη Παπαδάτο.
Μετά την ενδιαφέρουσα ξενάγηση που μας έκαναν οι αρχαιολόγοι , παρακολουθήσαμε με κατάνυξη τον εσπερινό του Τιμίου Σταυρού και κλείσαμε τη μέρα μας , με μια υπέροχη ρεμπέτικη αποσπερίδα που είχε οργανώσει ο Λαογραφικός Σύλλογος Βαϊνιάς», πρόσθεσε ο κ Μανόλης Ακαμωτάκης , μέλος του τοπικού πολιτιστικού Συλλόγου.
Στην ίδια περιοχή έχει βρεθεί ένα αρχαίο λατομείο από το οποίο έπαιρναν ασβέστη μέχρι και το 1900 μ.Χ. ενώ τοπικοί παράγοντες της Βαϊνιάς φέρονται αποφασισμένοι να δρομολογήσουν ακόμη και την αναστήλωση του Ενετικού Πύργου που έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου.
ΝΙΚΟΣ ΠΕΤΑΣΗΣ