Ο Πρώην Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και νυν καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Χαράλαμπος Κασίμης , αναλύει την απόφαση
του ειδικού μέτρου για εφάπαξ ενίσχυση των αγροτών έως 5000 ευρώ.
Συγκεκριμένα:
Μετά από σχετικά δημοσιεύματα στον αγροτικό τύπο και διερεύνηση του θέματος μπορώ να μεταφέρω στον αγροτικό κόσμο που αγωνιά για τα μέτρα στήριξής του, τα εξής:
Εδώ και μερικές μέρες και μετά από πρωτοβουλία κρατών-μελών της ΕΕ, που κατέθεσαν σχετικό έγγραφο αίτημα αλλά και τις πιέσεις του ίδιου του Ευρωκοινοβουλίου στον Επίτροπο Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, ο Επίτροπος Γεωργίας, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες που έχω, κατέθεσε χθες 30/4/2020 προς το Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο την πρόταση της Επιτροπής για την τροποποίηση του Κανονισμού 1305/2013 των Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης για την δημιουργία ενός ειδικού Μέτρου παροχής προσωρινής στήριξης των αγροτών και των μικρομεσαίων αγροτικών επιχειρήσεων μεταποίησης, εμπορίας και ανάπτυξης αγροτικών προϊόντων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης του COVID-19.
Τα βασικά στοιχεία της πρότασης τροποποίησης προβλέπουν:
• Δημιουργία ειδικού άρθρου στον Κανονισμό 1305/2013 για να συμπεριλάβει όλες τις αναγκαίες κανονιστικές αλλαγές για την δημιουργία του Μέτρου.
• Δημιουργία ειδικού Μέτρου στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης του οποίου ο Προϋπολογισμός δεν θα ξεπερνά το 1% της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης του Προγράμματος κάθε κράτους-μέλους (μέγιστο περίπου 48 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, αφού οι Κοινοτικοί πόροι του Προγράμματος ανέρχονται στα 4,7 δις) μετά από τροποποίηση και μεταφορά πόρων από άλλα Μέτρα του Προγράμματος ή και κατάργηση Μέτρων.
• Η ενίσχυση θα είναι εφάπαξ και το μέγιστο ποσό της δεν μπορεί να ξεπερνά τα 5.000 ευρώ για τους αγρότες και τα 50.000 για τις επιχειρήσεις
• Τα κράτη -μέλη θα θέσουν τα κριτήρια επιλογής των πληγέντων που πρέπει να είναι αντικειμενικά και με τεκμηρίωση και θα αποφασίσουν για το ύψος της ενίσχυσης ανά κατηγορία πληγέντων.
• Η καταβολή της ενίσχυσης εκτιμάται θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2020.
Τι απαιτείται στη συνέχεια;
• Αποδοχή της πρότασης της Επιτροπής από τα δυο άλλα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η δημοσίευση της απόφασης στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Τροποποίηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης του κράτους- μέλους για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων από άλλα Μέτρα.
• Διαμόρφωση του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου και των κριτηρίων για την επιλογή και ένταξη στο Μέτρο των πληγέντων αγροτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Κρίσιμα ερωτήματα και ζητήματα όμως παραμένουν:
• Υπάρχει συνολικότερο σχέδιο της κυβέρνησης για την στήριξη των αγροτών στο οποίο θα εντάξει αυτή την πρωτοβουλία της ΕΕ; Η μέχρι σήμερα αποσπασματική διαχείριση πάντως δεν δείχνει ότι υπάρχει τέτοιο.
• Από την ανακοινωθείσα στήριξη του αγροτικού τομέα από τον κ. Σταικούρα με 150 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο μήνα έχει καταβληθεί ένα ευρώ πέραν των ανακοινώσεων του υπουργού ΥΠΑΑΤ κ. Βορίδη για την παράκτια αλιεία και τους ανθοπαραγωγούς (15.3 εκατ. και άλλα 10 περίπου αντίστοιχα τα οποία ακόμα δεν έχουν καταβληθεί ούτε και γνωρίζουμε πως θα κατανεμηθούν);
• Ο υπουργός κ. Βορίδης έχει δημόσια ταχθεί κατά των οριζόντιων μέτρων στήριξης αλλά δεν έχει εξειδικεύσει κλαδικά ή άλλα ειδικά μέτρα στήριξης. Πότε θα γίνει αυτό; Ο χρόνος πιέζει και μέχρι σήμερα ανακοινώνει ως στήριξη την, ούτως ή άλλως, υποχρέωση της πολιτείας να κάνει τις πληρωμές των άμεσων ενισχύσεων, των συνδεδεμένων ενισχύσεων, των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ, των Μέτρων του ΠΑΑ κ.ο.κ
Ο χρόνος και το μέγεθος της στήριξης θα είναι κρίσιμα για την επιβίωση του αγροτικού κόσμου.
Η ΕΕ δεν σκοπεύει να βάλει επιπλέον πόρους στην αντιμετώπιση της κρίσης για τον αγροτικό κόσμο. Απλουστεύσεις στην εφαρμογή των κανονισμών, αύξηση των ορίων στις κρατικές ενισχύσεις, μετακινήσεις πόρων από το ένα μέτρο στο άλλο, χρηματοδοτικές διευκολύνσεις και μοχλεύσεις, ιδιωτική αποθεματοποίηση κ.ο.κ. Μέτρα που πολύ λίγο θα στηρίξουν στην πράξη τον αγροτροφικό τομέα της χώρας μας.
Χρειάζονται σημαντικοί εθνικοί πόροι και σχέδιο για να μην καταρρεύσει ένας κρίσιμος τομέας για την κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον και τον πολιτισμό. Πολύ πιο κρίσιμος και αναγκαίος μάλιστα μετά την κρίση του κορονοϊού.
Ο Πρώην Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής μετά την τοποθέτηση του και τα ποικίλα σχόλια , διευκρινίζει:
Η ανάρτηση στόχευε κατ΄αρχήν στην ενημέρωση για το περιεχόμενο της πρότασης της Επιτροπής και στην επισήμανση της καθυστέρησης διατύπωσης πρότασης για μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση. Δεν μίλησε για οριζόντια μέτρα αλλά για την έλλειψη σχεδίου αντιμετώπισης των επιπτώσεων άμεσων, έμμεσων αλλά και μελλοντικών. Όταν το αγροτροφικό απασχολεί έντονα τόσο την Ευρώπη και την Αμερική όσο και την Ασία και την Αφρική, εμείς δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε και να καθυστερούμε.