Ήταν μια ξεχωριστή μέρα η σημερινή για τους 36 πτυχιούχους του Πανεπιστημίου του Πρίνστον το 1963, που τις τελευταίες οκτώ μέρες βρίσκονταν στην Κρήτη, σε ένα αντάμωμα γνωριμίας τους με το νησί, την μακραίωνη ιστορία του, τις ομορφιές, τις παραδόσεις του και τους ανθρώπους του, που οργάνωσε και φέτος ο συμπατριώτης και πτυχιούχος την ίδια χρονιά Πήτερ Μπάιντερ.
Τις προηγούμενες μέρες οι Αμερικανοί επισκέφθηκαν τα αξιοθέατα του Ηρακλείου και σήμερα το μεσημέρι τους δόθηκε η ευκαιρία, όπως είχε προγραμματιστεί, να παρακολουθήσουν στο Ρέθυμνο όπου έφθασαν, με τεράστιο ενδιαφέρον την προβολή του πρώτου ιστορικού ντοκιμαντέρ των Γιάννη Κανελλάκη και Μανόλη Παντινάκη «Πυρπόληση γυναικών στην Καλή Συκιά από Γερμανούς ναζί, ολοκαύτωμα».
Ενωρίτερα, στην εκδήλωση που παραβρέθηκε και ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου Γιάννης Ταταράκης , στον χαιρετισμό του καλωσόρισε τους επισκέπτες και μίλησε για τους αγώνες των κατοίκων του, τα ολοκαυτώματα σε χωριά του δήμου του και για τα δεινά που υπέστη ο πληθυσμός στα χρόνια της γερμανικής κυριαρχίας στην Κρήτη.
Η προβολή πραγματοποιήθηκε στην ταβέρνα «Γιαλός» του Μιχάλη Παναγιωτάκη, σε ένα εξαιρετικό περιβάλλον που αγγίζει στο κύμα στην περιοχή «Κουμπέ», και, βέβαια, εμπλουτίστηκε πέρα από τον χαιρετισμό του δημάρχου με την παρουσίαση του ντοκιμαντέρ από τον συμπαραγωγό του Μανόλη Παντινάκη , την ομιλία της αντιπροέδρου του πολιτιστικού συλλόγου Καλής Συκιάς Φωτεινής Νικητάκη που αναφέρθηκε στα ακούσματα και βιώματα των απογόνων γύρω από τις αποτρόπαιες πράξεις του ολοκαυτώματος και πυρπόλησης των γυναικών του χωριού της από τους ναζί και τους συνεργάτες τους και στην ανάγκη να επικρατήσει ειρήνη, μήνυμα, άλλωστε, που προέρχεται και από την ταινία…
ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε, εξάλλου, η εξιστόρηση γεγονότων των πέτρινων χρόνων της κατοχής από την 90χρονη Μαρία Απανωμεριτάκη, που αναφέρθηκε και σε πολλά περιστατικά που στους πολλούς Αμερικανούς φάνταζαν απίστευτα. Γι αυτό άλλωστε και στο τέλος της προβολής υπήρξε πληθώρα ερωτήσεων προς την ίδια, όπως και στον κ. Παντινάκη για την δημιουργία του ντοκιμαντέρ, το περιεχόμενό του και τη στάση των πρωταγωνιστών…
«Ήταν εκπληκτικό αυτό που μας παρουσιάσατε σήμερα, μείναμε εντυπωσιασμένοι για το αποτέλεσμα, δεν περιμέναμε τέτοιο ευτελισμό της ανθρώπινης ζωής από τους Γερμανούς», είπαν πολλοί από τους αυτούς.
Στον κ. Μπάιντερ ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Γιάννης Χαραλαμπάκης δώρισε ένα βιβλίο για το χωριό του τα Σαχτούρια που ισοπεδώθηκε και αυτό από τους Γερμανούς, ενώ βιβλίο του συζύγου της Δημήτρη με την «πορεία της ζωής του» δώρισε στον ίδιο και η κυρία Απανωμεριτάκη. Το απόγευμα οι Αμερικανοί, εκλεκτοί επισκέπτες, αναχώρησαν για τα Χανιά και τα Σφακιά επόμενο σταθμό της περιοδείας τους στην Κρήτη.