Ο ιός είναι ένας νεοφανής και αναδυόμενος επιβλαβής οργανισμός καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς
Έντονη ανησυχία στους παραγωγούς τομάτας και πιπεριάς, έχουν προκαλέσει τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι καλοκαιρινές θερμοκηπιακές καλλιέργειες τομάτας και πιπεριάς στην Ιεράπετρα, στα Χανιά, στο Τυμπάκι και στην Πελοπόννησο, με την εξάπλωση του ιού της καστανής ρυτίδωσης, που υποχρέωσε κάποιους παραγωγούς, να ξεριζώσουν είτε τμήματα των καλλιεργειών τους είτε το σύνολο τους.
Με αφορμή τα περιστατικά αυτά, ο Αγροτικός Σύλλογος της Ιεράπετρας, εξέδωσε μια καθησυχαστική ανακοίνωση, επισημαίνοντας παράλληλα πόσο καταστρεπτικά είναι τα οικονομικά αποτελέσματα αυτής της ίωσης για τον παραγωγό, που δεν θα καταφέρει να την ελέγξει στην αρχή της προσβολής.
Τι αναφέρει η ανακοίνωση του Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας
«Υπενθυμίζουμε στους παραγωγούς στην ευρύτερη περιοχή της Ιεράπετρας, ότι ο ιός της καστανης ρυτίδωσης σε καλλιέργειες τομάτας και πιπεριάς είναι ένας από τους πιο επιβλαβείς οργανισμούς στις παραπάνω καλλιέργειες, με άμεσα καταστρεπτικά οικονομικά αποτελέσματα για τον παραγωγό. Έως σήμερα, οι παραγωγοί στην Ιεράπετρας έχουν δείξει πολύ καλή συμπεριφορά στην αντιμετώπιση αυτής της ίωσης. Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι ενημερωτικές συγκεντρώσεις όπου έγκαιρα οργάνωσε ο Ενιαίος Αγροτικός Σύλλογος Ιεράπετρας πριν 2 χρόνια. Παρόλα αυτά, είναι απαραίτητο να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά την σημαντικότητα της πρόληψης για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης ίωσης, καθώς δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα μέθοδος θεραπείας μετά την προσβολή της καλλιέργειας.
Επιγραμματικά τονίζουμε τα εξής: Η ίωση μεταφέρεται πολύ εύκολα με μηχανικά μέσα και με τις καλλιεργητικές εργασίες. Είναι σημαντικό να δηλώνονται τα κρούσματα αν και εφόσον υπάρχουν στην οικία ΔΑΟΚ. Στην περίπτωση κρούσματος, η συγκεκριμένη θερμοκηπιακή μονάδα δεν υπάγεται σε καθεστώς καραντίνας. Απολυμαίνουμε συχνά τα χέρια μας, τα εργαλεία, τις κλούβες μεταφοράς, τους χώρους συσκευασίας, τα υποδήματα μας κατά την είσοδο στο χώρο καλλιέργειας και οτιδήποτε άλλο έρχεται σε επαφή με τους καρπούς ή τα φυτά μας. Χρησιμοποιούμε απολυμαντικό σκεύασμα που βάση του έχει το χλώριο. Δεν επιτρέπουμε άσκοπες επισκέψεις στον χώρο της καλλιέργειας, κτλ. Χρησιμοποιούμε μόνο πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Ενημερώνουμε άμεσα την αρμόδια ΔΑΟΚ, μόνο στην υποψία κρούσματος ώστε να ληφθεί δείγμα εξακρίβωσης ότι πρόκειται για την συγκεκριμένη ίωση.
Καταφέραμε τα τελευταία 2 χρόνια να κρατήσουμε την περιοχή μας σε ένα μεγάλο βαθμό μακριά από το συγκεκριμένο πρόβλημα ενώ τα αποτελέσματα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ήταν απολύτως καταστρεπτικά με τεράστιες οικονομικές απώλειες.
Όλοι μας έχουμε χρέος και φέτος να πράξουμε τα δέοντα ώστε να προφυλάξουμε για άλλη μια χρονιά την περιοχή από την συγκεκριμένη ίωση αλλά κυρίως να προφυλάξουμε τον ιδρώτα μας, ιδιαίτερα με αυτήν την δύσκολη οικονομική συγκυρία.
Η ίωση της Καστανής ρυτίδωσης δεν αποτελεί απειλή για τον καταναλωτή», καταλήγει στην ανακοίνωση του ο Αγροτικός Σύλλογος της Ιεράπετρας.
Η καστανή ρυτίδωση είναι ιός καραντίνας
Στο ιστορικό που αναφέρεται στα επίσημα ενημερωτικά φυλλάδια του το ΥΠΑΑΤ, τα οποία μοιράστηκαν στους αγρότες το 2019 εκτός των άλλων αναφέρει ότι η καστανή ρυτίδωση είναι ιός καραντίνας.
Σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ: Ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato brown rugose fruit virus, ToBRFV) αναφέρθηκε πρώτη φορά στο Ισραήλ το 2014. Έκτοτε, διαπιστώθηκε στην Ιορδανία, Γερμανία, Ιταλία, Καλιφόρνια των Η.Π.Α, Σαουδική Αραβία, Τουρκία και το Μεξικό. Το Σεπτέμβριο του 2019 διαπιστώθηκε και στην Ελλάδα ( Χανιά Κρήτης) σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια τομάτας.
Πρόκειται για νεοφανή και αναδυόμενο επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς (Capsicum spp.)
Ιδιαίτερη ευαισθησία στον ToBRFV παρουσιάζουν οι ποικιλίες τομάτας οι οποίες διαθέτουν γονίδια ανθεκτικότητας για άλλους ιούς του γένους Tobamovirus (TMV και ToMV).
Φυτά ξενιστές: Η τομάτα (Solanum lycopersicum) και η πιπεριά (Capsicum spp.) αποτελούν τους κύριους ξενιστές του ToBRFV. Σε τεχνητές μολύνσεις ο ιός μπορεί να προσβάλει και να προκαλέσει συμπτώματα και στα
είδη Nicotiana benthamiana, N. glutinosa, N. sylvestris, N. tabacum (καπνός). Ζιζάνια όπως τα Chenopodiastrum murale.
Συμπτώματα: Στην τομάτα, τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την ποικιλία. Οι ποικιλίες τομάτας με το γονίδιο ανθεκτικότητας Tm-22 (που χρησιμοποιείται ενάντια σε άλλους tobamo-ιούς) είναι ευπαθείς στον
ToΒRFV. Τα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα, στελέχη και τους καρπούς. Τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν χλώρωση, μωσαϊκό ποικιλoχλώρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος
και περιστασιακά στένωση. Νεκρωτικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν σε ποδίσκους, κάλυκες και μίσχους. Ζιζάνια όπως τα Chenopodiastrum murale και Solanum nigrum προσβάλλονται από τον ιό και
μπορεί να λειτουργήσουν ως αποθήκες του ιού στη φύση.
Αίτιο: Ο ToBRFV μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα εργαλεία, ρούχα προσωπικού), με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και πιθανόν με το σπόρο. Έχουν επίσης σημειωθεί και μεταδόσεις μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση σε υπό κάλυψη καλλιέργειες (μεταφορά γύρης με βομβίνους – Bombus terrestris). Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος,
το οποίο, κυρίως αν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο τουλάχιστον για έξι μήνες.
Στις υπό κάλυψη καλλιέργειες, η μόλυνση μπορεί να προέλθει από ιικά σωματίδια που διατηρούνται, χάρη στην αξιοσημείωτη αντοχή τους επί των διαφόρων κατασκευών, από τις οποίες περνάνε με διάφορους τρόπους στα φυτά.
Στη συνέχεια, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί με τις καλλιεργητικές εργασίες.
Η μείωση της παραγωγής κυμαίνεται από 30 έως 70%.
Στην πιπεριά, τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν παραμορφώσεις του ελάσματος, κιτρινίσματα και μωσαϊκό. Οι καρποί της πιπεριάς εμφανίζουν παραμορφώσεις, ανομοιόμορφο χρωμα-
τισμό με κίτρινες και καστανές περιοχές και πράσινες ραβδώσεις.
Μέτρα πρόληψης: Προτείνεται η συχνή απολύμανση των εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon® S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλά-
χιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη). Πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών.
Ύπαρξη ταπέτων με απολυμαντικό στην είσοδο των θερμοκηπίων. Χρησιμοποίηση παπουτσιών, φόρμας και γαντιών μιας χρήσης από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις διάφορες καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών
μεταξύ διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά , εκτός αν τα χέρια έχουν προηγουμένως πλυθεί καλά.
Καλό πλύσιμο όλων των επιφανειών, δίσκων κλπ. Αφαίρεση ζιζανίων στους χώρους πέριξ των θερμοκηπίων. Μέριμνα για απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας καθώς και απολύμανση των χώρων του θερμοκηπίου.
Από:Πετάσης Νίκος
